Esoterie is in de oorspronkelijke betekenis een filosofische leer die alleen toegankelijk is voor een beperkte groep mensen.
Esoterische kennis wordt vaak beschouwd als spiritueel, mystiek of geheim en wordt verondersteld te leiden tot een dieper begrip van de werkelijkheid en het universum.
Esoterie kan betrekking hebben op onderwerpen als spirituele filosofie, mystiek, alternatieve geneeswijzen, magie, astrologie en andere disciplines die buiten de traditionele wetenschap vallen.
Esoterie is een verzamelbegrip voor een breed scala aan levensbeschouwelijke stromingen en genootschappen, gericht op een vorm van kennis, en met behulp van een leer en methodiek, met als algemeen onderwerp de geestelijke ontwikkeling van het individu en de kosmos, die zich niet of niet volledig conformeert aan de bevindingen van de moderne wetenschap.
Het woord esoterie is afkomstig van het Grieks voor ‘het inwendige‘ of ‘het verborgene‘; dit in tegenstelling tot het begrip exoterie, dat ‘het uitwendige‘ of ‘het openbare‘ betekent. Esoterie houdt zich dus bezig met ‘verborgen aspecten’ van de werkelijkheid, waarmee wordt bedoeld: de niet (zintuiglijk) waarneembare aspecten, het wezen van de dingen. Zulke ‘verborgen aspecten’ bevinden zich volgens aanhangers buiten het terrein van de moderne natuurwetenschappen, die alleen fysiek/materialistisch geöriënteerd zijn, en vormen daarmee volgens de meeste esoterische stromingen geen tegenspraak, doch veeleer een aanvulling tot een grotere waarheid.
Esoterische (of mystieke) scholen of stromingen zijn antroposofie, druïden, gnosticisme, kabbala, new age, rozenkruisers, satanisme, scientology, soefisme, theosofie, vrijmetselarij, wicca, Golden Dawn, reiki etc.
